Cả nước hiện có gần 10 triệu ha rừng tự nhiên. Những năm gần đây, thời tiết diễn biến thất thường do tác động của biến đổi khí hậu như nắng nóng, mưa lũ thất thường; đồng thời với việc vi phạm trong khai thác rừng do lực lượng kiểm lâm ở các địa phương mỏng. Trong khi hầu hết diện tích rừng tự nhiên hiện nay đều nằm ở các khu vực địa hình đi lại khó khăn, vùng sâu vùng xa dẫn đến rất nhiều khó khăn trong công tác bảo vệ rừng. Để hỗ trợ công tác quản lý rừng hiện nay, lực lượng kiểm lâm nhiều địa phương đã ứng dụng công nghệ viễn thám trong giám sát, theo dõi và cảnh báo mất rừng. Độ chính xác hiện nay của dữ liệu viễn thám đa thời gian đã góp phần giám sát hiệu quả trong việc xác định mất rừng do bị chặt phá, rừng thay lá theo mùa, rừng bị sâu bệnh,… Ứng dụng công nghệ viễn thám trên điện thoại thông minh vào công tác bảo vệ rừng Qua chuyến công tác, chúng tôi đã có dịp trao đổi với lực lượng kiểm lâm tỉnh Nghệ An, một trong những địa phương hiện đã đưa công nghệ viễn thám vào ứng dụng trong giám sát, cảnh báo mất rừng đó là tỉnh Nghệ An. Với hơn 800 nghìn ha rừng tự nhiên, Nghệ An là tỉnh có diện tích rừng tự nhiên lớn nhất cả nước. Hầu hết rừng tự nhiên của Nghệ An phân bố ở vùng địa hình hiểm trở, núi cao, địa hình phân cắt mạnh nên việc đi lại của cán bộ kiểm lâm trên thực địa rất khó khăn, trong khi lực lượng kiểm lâm của địa phương rất mỏng. Điều này gây rất nhiều khó khăn trong công tác quản lý rừng của Tỉnh. Trước những khó khăn đó, Kiểm lâm Nghệ An đã đưa công nghệ viễn thám vào ứng dụng trong công tác quản lý rừng trên địa bàn Tỉnh. Theo Các cán bộ kiểm lâm, Nghệ An hiện còn nhiều khu rừng nguyên sinh có giá trị khoa học, du lịch sinh thái và kinh tế cao cần được bảo tồn như Vườn quốc gia Pù Mát, khu bảo tồn thiên nhiên Pù Huống. Một góc khu rừng nguyên sinh ở Vườn quốc gia Pù Mát, Nghệ An Sự phát triển của công nghệ không gian, trong đó có công nghệ GIS, đặc biệt là công nghệ viễn thám đã mở ra nhiều hướng ứng dụng mới trong công tác bảo vệ rừng. Công nghệ này hỗ trợ đắc lực cho việc quản lý dữ liệu, phân tích dữ liệu để lựa chọn các giải pháp hữu hiệu trong quản lý tài nguyên rừng. Công nghệ viễn thám và GIS trên hệ thống quản lý rừng của Nghệ An Một cán bộ kỹ thuật của Kiểm lâm Nghệ An cho biết, sử dụng công nghệ viễn thám, GIS giảm giảm chi phí đi thực địa, quản lý trên diện rộng và cung cấp nhanh số liệu chính xác về vị trí, diện tích rừng bị mất; dữ liệu được quản lý ở trạng thái động, liên tục được cập nhật ở bất cứ quy mô nào. Những ứng dụng cụ thể của công nghệ viễn thám tại Chi cục Kiểm lâm tỉnh Nghệ An là đánh giá mật độ che phủ rừng, mật độ cây rừng, giám sát chặt phá rừng, cháy rừng, và cảnh báo cháy rừng. Các dữ liệu viễn thám sau khi được phân tích sẽ chuyển cho các Hạt kiểm lâm từng địa bàn để kiểm tra, giám sát những khu vực trọng điểm. Lãnh đạo Chi cục Kiểm lâm Nghê An cho biết, đơn vị đã phát triển ứng dụng công cụ quản lý rừng bằng ảnh viễn thám và GIS dựa trên mã nguồn mở, có thể truy cập tại địa chỉ: www.terra-i.org/terra-i/data/data-terra-i_vietnam.html . Giao diện công cụ quản lý rừng của Nghệ An sử dụng công nghệ viễn thám Tác nghiệp theo dõi, quản lý rừng tại Chi cục Kiểm lâm Nghệ An Lãnh đạo Chi cục Kiểm lâm Nghệ An cũng cho biết, việc ứng dụng công nghệ viễn thám không chỉ đối với cán bộ kỹ thuật của Chi cục, mà chúng tôi đã hướng dẫn người dân trực tiếp truy cập vào trang Web để theo dõi tình trạng đối với khu rừng cụ thể mình được giao quản lý. Việc ứng dụng viễn thám và GIS không chỉ của cơ quan quản lý rừng mà đến từng chủ hộ rừng. Tuy nhiên, Lãnh đạo Chi cục Kiểm lâm Nghệ An cũng cho biết, hiện nay dữ liệu viễn thám mà đơn vị đang sử dụng chủ yếu là dữ liệu miễn phí trên Google Earth cung cấp, nên dữ liệu thường cũ và không được cập nhật, đặc biệt là dữ liệu viễn thám độ phân giải cao cần giám sát chi tiết đến từng lô rừng. Do đó, Chi cục Kiểm lâm Nghệ An cũng kiến nghị trong thời gian tới có thể nhận được các nguồn dữ liệu viễn thám chất lượng cao thu nhận tại Bộ Tài nguyên và Môi trường để tăng hiệu quả, tần suất giám sát tài nguyên rừng, nhất là tăng tính pháp lý của việc ứng dụng công nghệ viễn thám trong công tác quản lý tài nguyên rừng. Như vậy có thể thấy, công nghệ viễn thám hiện nay có vai trò quan trọng trong nhiều mặt của đời sống kinh tế-xã hội. Việc ứng dụng công nghệ viễn thám không chỉ dừng lại ở các cơ quan trung ương hay các cơ quan nhà nước như trước đây, mà đã được các doanh nghiệp, chủ rừng ứng dụng để quản lý tài sản quý giá của mình, đó là tài nguyên rừng.